TOEVOEGSELEN EN VERBETERINGEN.

891

Bl. kolom

regel. 25 v.o.

13 v.o.
6 v.0.

6 v.0. 32-33 v.o.

14 v.b.

11 v.0.

15 v.b.
18 v.b.

1 v.b.

72

2

10 v.b.

89

104

19 v.o.

DEEL I.

Toevoegen: Het verschil tusschen gom copal en gom damar is bij het
in brand steken dadelijk vast te stellen. Het eerste geeft een vlam en
brandt geheel op, de tweede geeft geen vlam en druipt af als kaarsvet
1000 varkens moet zijn: 7000 varkens.
invoegen: H. J. A. Raedt van Oldenbarnevelt. De residentie Ambon
in Tijds. v/h. B.B. XLVIII afl. 4 en 5;
(uitg. Kol. Inst. 1902).

staat: controleur, lees: assistent-resident.
amök en wök te lezen: amuk en wūk.

Rumphius-gedenkboek

AMPALONG. Zie KARPERACHTIGEN vervalt.
achter Ampibabo te lezen: Voormalig.

ANAKALA, landschap in Z. W. Soemba is niet opgenomen.

staat: Een zeer breede baai, lees: Een baai.

Het gedeelte: en de Besitang

......

gelegen is vervalt; na het woord ,,liggen" doen volgen: Zie voorts OOSTKUST VAN SUMATRA, DI. III bl. 141 en Zeemansgids O.I. Arch. dl. II.

weglaten: c.

In te voegen: ATJEH-INSTITUUT. Zie INSTITUTEN.

In te voegen: BAKENGELDEN. Zie HAVEN EN ANKERAGEGEL-
DEN.

vervalt de verwijzing: BAKKOEL. Zie WALANG KADDA.
geliefkoosde moet zijn: geliefde.

Deze administr. indeeling is gewijzigd bij Ind. Stb. 1917 no. 518. Bangli
en Gianjar zijn ingelijfd bij het rechtstreeks bestuurd gebied.
achter: Verhoeven, te plaatsen: (Verhoeff).

in te voegen: Zie JAVA, geschiedenis.

BATAKINSTITUUT moet zijn: BATAKSCH INSTITUUT en worden overgebracht naar bl. 183, kolom 1.

Het gedeelte van het artikel BATANG ALAI na het woord „standplaats" vervalt. In de plaats daarvan moet gelezen worden: Birajang, aan de Alairivier gelegen, een belangrijk handelscentrum, ten N. waarvan uitgestrekte rubberaanplantingen liggen. Het district omvat het N. W. der onderafdeeling Barabai. De voornaamste kampoengs zijn: Birajang met groote pasar en Gouvernements inl. school, Iloeng met pasar en verbindings weg naar Amoentai, Kambat en Loh Besar Barabai, standplaats van den controleur, met groote pasar (vooral belangrijke rijsthandel) en Gouv. inl. school. Het district is rijk aan rijstvelden, die zich tot de grens van Amoentai en Balangan uitstrekken. De bevolking is welgesteld en bestaat uit Maleiers en Dajaks. Eerstgenoemden zijn landbouwers en handelaren. Laatstgenoemden, aan den bovenloop der Alai wonende, zijn bijna allen tot den Islam overgegaan en vinden hun bestaan voornamelijk in het verzamelen van boschproducten. Het karretransport langs de wegen is aanzienlijk. Aan den veestapel, die vrij groot is, wordt weinig zorg besteed. Uitgevoerd worden rijst en boschproducten.

106° 48′ 7."5 O.L. mo t zijn: 106° 48′ 37′′. 05 O.L.

achter: opgebouwd lees: en de Kwitangkerk der Christelijk gereformeerden op Kwitang.

achter BATOE. lees: Vroeg:re.

achter BATOEDAKA. lees: Voormalig.

Noot: In deze errata zijn niet opgenomen verbeteringen van Inlandsche woorden en benamingen van Dl. I. Wijzigingen in de administratieve indecling worden, v. z. v. niet in deze opgave vermeld, opgenomen in de aanvullingsvellen.

:

in te voegen den uitermate remmenden invloed door Baud uitgeoefend op den gang van zaken in de Buitenbezittingen in het algemeen. (Zie KOL. POLITIEK).

BEANG. Zie PASAR BEANG vervalt.

Voor rood" en „rood geschilderd" te lezen: wit.

staat jaar in Bericht aan zeevarenden n°. 1 van het Ministerie van
Marine, lees jaar in de bijlage II van de zeemansgidsen voor den Oost-
Indischen Archipel (Betonnings en Bebakeningsstaat) en in Bericht aan
zeevarenden n°. 1 van het Departement der Marine.
staat: (Ind. Stb. no. 28) lees: (Ind. Stb. no. 38).
BEDER. Zie KAMBING OETAN. vervalt.
staat: BEDOJÒ, lees: BĚDOJO.

staat: IN- EN UITVOERRECHTEN, lees: in- en uitvoerrechten.
Achter: (Ind. Stb. 1913 no. 151) toe te voegen: Volgens Ind. Stb.
1918 no. 167 wordt met ingang van 1 April 1918 deze belasting, v.z.v.
eerstgenoemde drie diersoorten betreft, ook geheven van de Gouverne-
mentsonderhoorigen in onder inl. zelfbestuur staande landschappen
van dit gewest.

Bij Belasting op honden toevoegen aan de Ind. Stb.: 1917 no. 167,
1918 nos. 129 en 176 en bij Chineesche dobbelspelen, dat de pacht
daarvan in de gewesten Oostk. van Sumatra, Atjèh en O. (uitgez. Gajó
Loeös en Alaslanden), Riouw en O., Billiton, W. Afd. Borneo met 1
April 1918 door een licentiestelsel is vervangen (Ind. Stb. 1918 no. 160).
De verwijzing: BENGER (SOEND.). Zie LAGERSTROEMIA vervalt.
In art. BENGKAJANG 2e regel vervalt: tijdelijke.
Bijvoegen en Dr. M. J. Sirks, Ind. natuuronderzoek, bl. 255 enz.
Bijvoegen: Dr. M. J. Sirks, Ind. natuuronderzoek.
Het artikel BESITANG aanvullen met: ,,Bij de kampoeng Běsitang -
aan de gelijknamige rivier gelegen - is de verbinding tot stand gekomen
tusschen het spoorwegnet der Deli-spoorwegmaatschappij en de Atjèh-
tramlijn. De verlenging van eerst genoemd net, uitgaande van Pangkalan-
Brandan, werd n.1. in het jaar 1919 voltooid, terwijl de uitbreiding van
de Atjeh-tramlijn van Pangkalan Soesoeh, aan de Aroebaai, naar
Běsitang reeds in het jaar 1917 tot stand was gekomen. Zie SPOOR- EN
TRAMWEGEN.

na: Djemběr, invoegen:, Bondowoso.

In literatuuropgave artikel Billiton opnemen: J. C. Mollema, De ontwikkeling van het eiland Billiton en van de Billiton Maatschappij (1918) voor: laatstelijk, lees: in 1916.

staat: 74000, lees: 122 000.

11 v.o.

staat: 50 000 lees: 98 000.

14 v.0.
10 v.o.

staat: 1000 tot 1500, lees: 2000 tot 2800.

achter: geiten, invoegen: van Manggarai.

2 8 t/m 10 v.b. Deze regels vervangen door: De handel is vrij belangrijk; in 1915 bedroeg
de totale waarde der uitgevoerde producten, in hoofdzaak uien, katjang
idjoe en paarden, ruim een millioen gulden; terwijl aan diverse handels-
artikelen werd ingevoerd voor eene waarde van bijna f 480.000.
staat: 3, lees 5.

308

1

34 v.b.
35 v.b.

36 v.0.

achter Sapee, doen volgen: Rasana E en Donggo.

na: weder, doen volgen: onderdistrictshoofden en.

35-33 v.o. De zin: Bovendien

....

kampongs vormen, vervalt.

32-31 v.o. Lees in de plaats van: de landschappen Reo en Pota, .... en verdeeld: ,.het landschap Manggarai onder een naib, d.i. vertegenwoordiger van den Sultan van Bima en verdeeld in 3 radja bitjaraschappen n.1. Reo, Laboean Badjo en Roeteng, welke weer verdeeld zijn" ....

De woorden:,,de kampong bewoners

....

door den Sultan die" te vervangen door: het landschapbestuur aangesteld, terwijl de sultan.... staat: naibs, lees: naib.

staat: laatstelijk, lees: in 1916; voorts: 700 lees: 1100.

28-25 v.o.

24 v.0.

9 v.0.

8 v.o.

staat: 10.000, lees: 4000.

6 v.0.

3 v.0.

4 v.b.

8 v.b.

13 v.b.

4 v.0.

23 v.b.

staat: een voorname, lees: de voornaamste.

staat daar geplaatste gezaghebber, lees: ambtenaar B.B. te Raba bij Bima gevestigd.

staat: pannen, lees: sirappen.

invoegen nà Vgl.: Bijdr. T. L. en Vk. 3e serie, VII. 88.

achter: BLEEKER te plaatsen: (Dr. PIETER), in stede van (PIETER). toevoegen: en Dr. M. J. Sirks, Indisch natuuronderzoek.

achter: Ind. Stb. 1904 no. 228, te lezen: gewijzigd bij Ind. Stb. 1917 no. 621.

toevoegen: en Dr. M. J. Sirks, Indisch natuuronderzoek.

staat: Kapoes, lees: Kapoeas.

staat: BOEROENG-OONDAN, lees: BOEROENG-OENDAN.
achter: hem, invoegen: nadat hij tevoren benoemd was tot lid der
Natuurkundige commissie, en aan het slot van het art. BOIE toe te voe-
gen: en Dr. M. J. Sirks, Indisch natuuronderzoek, bl. 113-116.
na: vernieuwd, invoegen: maakte twee eeuwen lang den grondslag uit
van de betrekkingen tusschen het Gouvt. en de bondgenootschappelijke
en leenroerige landen in Zuid-Celebes, maar.

achter: begraven is, toevoegen: Op Mauritius draagt nog een berg den
naam P. Bothberg.

toe te voegen: Zie nader Ind. Stb. 1917 no 130 ten aanzien van registers
van den burgerl. stand voor Chineezen.

aan literatuuropgave art. BURGERS toevoegen: Bijdr. K. I. T. L. en
Vk. 70 (1915) bl. 595.

CELEBES sub. B. De admin. indeeling van het gouvt. Celebes en O.
is gewijzigd bij Ind. Stb. 1916 no. 352 en 1917 no. 249.

Onder het staatje in te voegen: Voor de geschiedenis, zie bij de onder-
deelen.

De administratieve indeeling, vermeld in de slotalinea van het artikel
CELEBES EN ONDERH. (GOUVT.) is gewijzigd bij Ind. Stb. 1916
no. 352 en 1917 no. 249.

staat: Amahai, lees: Piroe (Ind. Stb. 1916 no. 384).
staat: Kwaos, lees: Waroe (Ind. Stb. 1917 no. 57).

Het hoofd van de bladzijde moet luiden: CHINEEZEN-CHIRUR-
GIJN OF DOKTERVISSCHEN.

Het hoofd van de bladzijde moet luiden: CHIRURGIJN-OF DOKTER-
VISSCHEN-CHRISTEN INLANDERS.

De aanteekening in het art. CONSTRUCTIE WINKEL (ARTILLERIE):
,, waarvan, voorzoover nagegaan is kunnen worden, voor het eerst officieel
sprake is in een besluit van den Commissaris Generaal over Ned. Indië
van 16 Februari 1827" is onjuist, daar de Constructie Winkel eene stich-
ting is van Daendels en reeds bij besluit van 8 Juli 1808 werd opgericht.
Zie N. I. Plakaatboek XV,
P. 42.

staat: Wetar, lees: Kisar; achter: afdeeling invoegen: Z. Timor en eil.
,,en" wordt „der".

De bevolking is sedert geheel tot het Christendom overgegaan.
staat: 5-6000, lees: 4-500.

Aan het slot van het art. DANSEN toevoegen: Voor dansen op N.-Guinea
zie v. d. Sande, Nova Guinea.

De verwijzing DAOEN PENGGAGA luidt bij Hydrocotyle: daoen
běrgagang.

In het hoofd in stede van DELI-RIVIER te lezen: DELI (POELOE).
Het hoofd te lezen: DELI POELOE-DELI-RIVIER.

staat: Palaglar, lees: Palahlar.

619

622

625

640

1 31 v.b.

1211221

12

1 v.o.

9 v.b.

19 v.0.

20-17 v.0.

17 v.b.

29 v.0.

28 v.0.

3 v.0.

34-37 v.b.

In het hoofd in stede van DELI (POELOE) te lezen: DELI-RIVIER.
staat: 1905, lees: 1915.

Onder Departement B. B. nog toe te voegen: inlandsch volksonderwijs.
Aan het slot van het art.: DIARD toevoegen: en Dr. M. J. Sirks, Indisch
natuuronderzoek bl. 116.

staat dit gebied, lees: het diepzeegebied.

staat: geliefkoosde, lees: geliefde.

staat: DJARAK KOESTA, lees: Djarak koeda.

staat: Mataram, lees: Djokjakarta.

DJONGKONG is sedert ingelijfd bij het rechtstr. bestuurd gebied (Ind.
Stb. 1916 no. 388).

staat: Gomma, lees: Gěmak.

Aan het slot van het art. DRINKWATER toevoegen: voorts Tillema's
Kromoblanda, I.

DUIZENDGEBERGTE. Zie noot onder aan kolom 1, bl. 135, Deel II.
staat: Kreeft achtige dieren, moet zijn: Schaaldieren; achter: hechten
zich, invoegen: in de jeugd.

den zin: ditzelfde kan in Nederland geleend, te vervangen door:
de Ger. Kerk te Soerabaja door één predikant.

staat: R. R. Falck, moet zijn: A. R. Falck.

staat: NICOLAAS, moet zijn: NICOLAUS.

staat: vorige, lees: 18e.

toevoegen: meer bijzonderheden in Dr. de Haan's Priangan.

te lezen: De Vereenigde Musea van de Vereeniging
tot beoefening van Overijsselsch regt

en ge-

14 v.0.
39 v.b.

9 v.o.

13 v.o.

29 v.b.
6 v.b.

36 v.b.

schiedenis en van de Vereeniging tot ontwik keling van de provinciale welvaart te Zwolle bezitten ook

....

toe te voegen: Deze verzameling is in 1916 overgebracht naar het Princessehof te Leeuwarden.

staat: gebroeders, lees: neven.

staat: Tryponosoma, moet zijn: Trypanosoma.

staat: equiperduus, moet zijn: equiperdum.

staat: Kadjoe kedhang (JAV.), lees: Kadjoe Kedhang (MAD.).
vóór: PIETER, in te voegen: Dr.

aan het slot van het art. FROMBERG toevoegen: Dr. M. J. Sirks,
Indisch natuuronderzoek.

staat verkrijgt, lees: verkrijgen.

staat: ros, lees: rose.

achter: porceleinhoorns, te plaatsen: (Cypraea).

achter: opgegeten en, te lezen: welke kapsels.

De verwijzing: GEBROEDERS (DE TWEE). Zie SINDORO. vervalt. staat: tjoechtjoer, lees: tjoeht joer.

In laatsten regel der alinea tusschen de staatjes moet voor ankera-
gelden gelezen worden: ankeragegelden.

in te voegen: GEMAK. Zie SNIPKWARTEL.
staat: J. K. Hasskarl, lees: J. C. Hasskarl.

staat: walirag, moet zijn: walirang.

staat: Rademacher, moet zijn: Radermacher.

achter: 2e druk 1884, te plaatsen: opnieuw uitgegeven onder leiding
van Dr. H. C. Prinsen Geerligs, Amst. 1913.

bij te voegen: Zie Dr. M. J. Sirks, Indisch natuuronderzoek.
achter: GRESHOFF tusschen de haakjes te plaatsen: Dr. en aan het
slot: Zie ook Dr. M. J. Sirks, Indisch natuuronderzoek.
start: Tanah batoe, moet zijn: Kota Nopan.

DEEL II.

ad HAVEN EN ANKERAGEGELDEN. Deze gelden zijn sedert 1 Jan.
1919 door de Bakengelden vervangen (Ind. Stb. 1918 no. 329).
staat: (MAL.), moet zijn: (SOEND.).

de verwijzing: HIDJI. Zie KIDANG, moet vervallen.

achter: D. A. Rinkes. Dissert, Leiden 1909, p. 1-21, invoegen: B. J. O. Schrieke, Het boek van Bonang. Dissert. Leiden, 1916; H. Kraemer, Een Javaansche primbon uit de 16e eeuw. Dissert. Leiden 1921.

5 en 6 v.b. „,puimgesteenten" lees: „puingesteenten".

24 v.0.

3 v.b.

28 v.o.

5 v.0.

21 v.b.
11 v.b.

laatste regel

21 v.b.

24 v.0.

33 v.o.

33 v.o.

32 v.0.
16 v.o.

5 v.b. (2 v.o. 17 v.b.

17 v.b.

26 v.b.

19 v.o.

,,Kedjamban" lees: „Kědjambon".

staat: Sprinkhaan. Zie RECHTVLEUGELIGEN, lees: Vliegende
hagedis.

staat: Toembang Titi, moet zijn: Nanga Tajap.
staat: W. C. T. Elout, lees: Mr. C. T. Elout.
staat: fraaie, lees: fraai.

staat: vlakcompositie, lees: vlakkencompositie.
tusschen breide en snijwerk een te voegen.

achter ,,tempels" geen punt maar een komma. „Van" wordt „van".
de, achter althans vervalt.

staat: verheven afbeeldingen, lees: verheven, afbeeldingen.
staat: Mantrams, lees: Mantra's.

staat: Cilpaçãstra's, lees: cilpaçāstre's.

Lees in de plaats van het hiervermelde bij het artikel Laboean Amas
het volgende: District der onderafdeeling Barabai, afdeeling Oeloe
Soengei, res. Z. en O. afdeeling van Borneo, onder het bestuur van een
kjai (districtshoofd) met standplaats Pantai Hambawang. De voor-
naamste kampoengs zijn: Pantai Hambawang met een pasar en een
Gouv. inl. school, Hawéjan met een pasar, Benoea Koepang Walanghoe
met een pasar. Pantai Hambawang is gelegen aan het kruispunt der
wegen naar Kendangan, Amoentai en Barabai."
staat: en den, lees: e. de.

Lees in de plaats van: „Deze laatsten thans ruim 200 in getal" tot ....
,,thans honderden Indische heilsoldaten": „Er zijn thans over de 300
officieren, kadetten en employé's. Het Leger heeft ook"

In de plaats van: „en" na Koelawi een, en na Sebedi laten volgen:
,,Kapiroe, Minoesi, Gimpoe, Kantawoe en Rouwiga."
na: Batavia, invoegen: en Bandoeng.

staat: kolonie, moet zijn: kolonies.

na:,,(residentie Semarang)" invoegen: en te Soerabaja is. De woorden:
werd enkele jaren geleden" komen te vervallen.

Vóór het ert. MAJANA opnemen de verwijzing: MAJALIBITBAAI. Zie
TELOK WAIGEOE.

staat: Robébai, moet zijn: Rombébai.

toevoegen: Die datum is nader vastgesteld op 1 April 1918 (Ind. Stb.
1918, no. 83).

staat: Michela Celebica, lees: Michelia Celebica.

DEEL III.

In de lijst der medewerkers is verzuimd op te nemen de naam van Prof. Dr. J. H. F. KOHL-
BRUGGE, Buitengewoon Hoogleeraar te Utrecht.

154 2

20 v.b.

21 v.b.

22 v.b.

28 v.b.

32 v.b.

33 v.b.

25 v.0.

246

20 v.0.

19 en 18 v.0.

Instede van: Zie VEREENIGING TOT NATUURBESCHERMING
(NED. INDISCHE) en ook VEREENIGINGEN, te lezen: Zie VER-
EENIGINGEN, Dl. IV, bl. 545.

Achter: residenties, invoegen: Madioen.

staat: 180, moet zijn: 185. Achter het woord "scholen" invoegen:
Een Eur. en een Inl. schoolopziener.

Achter: Tomohon, invoegen: (zie aldaar).
staat: gesticht, lees: gevestigd.

vóór: gevestigd, invoegen: gesticht 1858.

na: onderhoudt, invoegen: met 15 Eur. zendelingen benevens een
zend. arts en 2 Chin. Holl. scholen.

staat: 20 K.M., lees: 21 K.M.

staat bijna 5 K.M., lees: 4 K.M.
staat: ruim 33 K.M., lees: 51 K.M.
staat bijna 16 K.M., lees: 28 K.M.

staat: 301, moet zijn: 461; ruim 291, moet zijn: 30.
staat: 60, moet zijn: 761.

Achter: voortduren laten volgen: Behalve de theecultuur (Tanang
Taloe 5000 bouw in productie) heeft ook de koffiecultuur, met Euro-
peesch kapitaal gedreven, hare intrede in dit ressort, dat uit een oogpunt
van Eur. cultures steeds belangrijker wordt, gedaan; men treft hier
thans de koffieonderneming Ampoe-Gedang aan met 300 bouw koffie
(robusta) in productie.

Bevolkingskoffieaanplantingen van belang komen voor in de nagariën
Simpang Tonang en Tjoebadak, met belangrijke pasar's, waar dit
product wordt verhandeld.

staat: 152.000 zielen, lees: 40.000 zielen.

staat: 320 Europeanen, lees: 20 Europeanen; 650 Vreemde Ooster-
lingen, lees: zeer enkele Chineezen.

1 23 en vlg. v.b. staat:,,De stoot tot een krachtig optreden tegen de adatpartij schijnt te
zijn uitgegaan van eenige hadji's, die te Mekka getuigen waren van de
hervormingen
door de Wahhâ bieten" enz. Hieraan toe te voegen:

....

Zie thans echter: B. Schrieke in Tijdschrift v/h. Bat. Gen. v. K. en W.
LIX (1920) p. 252-256.

staat: naar, lees: in.

staat: 1910, lees: 1911.

Na: terugbetaald. bij te voegen: Sedert 1918 zijn alle tot dan genoten
bijdragen in de geleden verliezen geheel terugbetaald. De betrekkelijke
overeenkomst tusschen het Ned. Ind. Gouvernement en de Maatschappij
(zie Bijblad no. 7556) liep, krachtens art. 18 dier overeenkomst, af
met de laatste reis, die in dezen dienst in het jaar 1920 gemaakt werd.
staat: 1917, lees: 1918; voor 8.04 %, lees: 8.075 %.

staat 1918, lees: 1920.

Hierboven invoegen: Lijn 5b. Singapore - Banka - Billiton.

Na deze regel laten volgen: Lijn 13a. Bandjĕrmasin - O.K. Borneo-
Donggala.

Na lijn 16a laten volgen: Zuid-Borneolijn. Bandjĕrmasin – Sěmoeda —
Pěmboeang-Sampit - Pangkalan Bon-Koemai.

Na lijn 25 laten volgen: Lijn 25a. Java - Madoera - Bali.
staat: ls, lees: als.

staat: T. Pětjaran, moet zijn: T. Pětjaron.

-

Lees in de plaats van: Thans bestaat het voornemen om over een paar
jaren tot den maatregel over te gaan: Thans begin 1920 is tot
dezen maatregel overgegaan.

De erfpachtsgronden zijn door Djatiroto alweer aan het Gouvernement
teruggegeven. De gronden worden thans ingehuurd.