huns inziens door Adams' antwoord van 27 Aug. „alle oneffenheeden waren uit de weg geruimt," en dat Adams na 6 Sept.,,verklaart heeft volkomen genoegen te neemen" met de beide concepten van onzen kant, deels het voorstel om gemagtigd te worden tot sluiten en teekenen. Deze magtiging werd verleend 43. Den 7den Oct. werden Tractaat en Conventie gesloten en geteekend

44

Den 27sten Dec. werd tot de ratificatie besloten, en dezelve tevens algemeen bekend gemaakt 45. De Amerikaansche ratificatie is van 23 Jan. 1783 46.

43

Ibid. 17 Sept. 428 vlgg. met hollandschen tekst Tractaat, in 29 artt., formulieren van Pasport en Certificaat, art. 25, en van Zeebrief, en Conventie rakende de hernomen scheepen, in 6 artt.

44 Ibid. 8 Oct. 514 vlgg., met hollandschen en engelschen tekst Tractaat, formulieren van Pasport, Certificaat en Zeebrief, en Conventie, benevens de onderteekeningen van de 8 Nederlandsche gemagtigden en van Adams. Zie ook bl. 21, noot 31.

45 Secr. Res. S. G., 27 Dec., 661 vs. 671. In de Notulen staat nog,,den 7 October.. gesloten", fol. 661, maar reeds in de Publicatie,,den 8 October... gesloten," fol. 671.

46 Originele MSS. Rijksarchief, Recueil bll. 45. 54.

5. TRACTAAT 47

van Vriendschap en Commercie tusschen haar Hoog Mogende, de Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden, en de Vereenigde Staten van America, te weeten New-Hampshire, Massachusetts, Rhode Island en Providence Plantations, Connecticutt, New-IJorck, New-Jerseij, Pensylvania, Delaware, Maryland, Virginia, Noord-Carolina, Zuid-Carolina en Georgia. Haar Hoog Mogende de Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden, en de Vereenigde Staten van America, te weeten New-Hampshire, Massachusetts, Rhode Island en Providence Plantations, Connecticutt, New-York, New-Jerseij, Pensijlvanien, Delaware, Marijland, Virginien, Noord-Carolina, Zuid-Carolina en Georgien, geneegen zijnde, op een bestendige en billijke wijze te bepalen de regelen, die in acht genomen moeten worden, ten opzigte van de Correspondentie en Commercie welke zij verlangen vast te stellen tusschen haare respective Landen, Staten, Onderdanen en Ingezeetenen, hebben geoordeelt, dat het gezegde einde niet beeter kan worden bereikt, dan door te stellen tot een bazis van haar Verdrag, de volmaekste egaliteit en reciprociteit, en met vermijding van alle die lastige praeferentien, dewelke doorgaans de bronäders zijn van twist, verwarring en misnoegen; door aen iedere Parthij de vrijheid te laten, om weegens de Commercie en Navigatie verder zulke Reglementen te maken, als die voor zig zelven het gevoeglijkst sal oordeelen; en door de voordeelen van Commercie eeniglijk te gronden op weedersijts nut, en de jniste regels van vrije handel over en weer; reserveerende bij dat alles aan iedere Parthij de vrijheid, om, na deszelfs goedvinden, andere Natien te admitteeren tot het participeeren aan dezelfde voordeelen. Op deeze grondbeginzelen, hebben voorgemelde Haar Hoog Mogende de Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden, tot hunne Plenipotentiarissen, uit het midden hnnner Vergadering benoemd, de Heeren derselver Gedeputeerden tot de buitenlandsche saaken., En de gemelde Vereenigde Staten van America, van hunne zijde met volmagt voorsien, den Heer John Adams, laatst Commissaris van de Vereenigde Staten van America aan het Hof van Versailles, gewezen Afgevaardigde op het Congres weegens de Staten van Massachusetts Baaij, en Opper-Regter van den gemelden Staat. dewelke zijn overeengekomen, en geaccordeert.

ᎪᎡᎢ . ].

Daar zal een vaste, onverbreekelijke, en Universeele Vreede, en opregte Vriendschap zijn, tusschen Haar Hoog Mogende de Heeren Staten Generaal der Vereenigde Nederlanden, en de Vereenigde Staten van America, en de Onderdanen en Inge

47 Beide teksten naar 't MS. Rijksarchief. Zij zijn gedrukt in het,,Vervolgh van het Recueil van de Tractaten" enz., 's Gravenh. (Jac. Scheltus 1726). No. 31, Isaac Scheltus 1783. Holl. en Fransch bij Martens II. 242 vlgg.

5. A TREATY 48

of Amity and Commerce between their High Mightinesses the States-General of the United Netherlands, and the United States of America, to wit New-Hampshire, Massachusetts, Rhode Island and Providence Plantations, Connecticutt, New-Yorck, New-Jerseij, Pensylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North-Carolina, South-Carolina and Georgia.

Their High Mightinesses the States General of the United Netherlands, and the United States of America, to wit, New-Hampshire, Massachusetts, Rhode Island and Providence-Plantations, Connecticutt, New-York, New-Jersey, Pensylvania, Delaware, Maryland, Virginia, North-Carolina, South-Carolina and Georgia, desiring to ascertain, in a permanent and equitable manner, the Rules to be observed, relative to the Commerce and Correspondence which they intend to establish, between their respective States, Countries and Inhabitants, have judged, that the said End cannot be better obtained than by establishing the most perfect Equality and reciprocity, for the Basis of their Agreement, and by avoiding all those burthensome Preferences, which are usually, the sources of Debate, Embarrassment and Discontent; by leaving also each party at liberty, to make respecting Commerce and Navigation, such ulteriour Regulations, as it shall find most convenient to itselff; and by founding the Advantages of Commerce, solely, upon reciprocal utility, and the just Rules of free Intercourse: reserving, withall, to each Party, the Liberty of admitting at its pleasure, other Nations to a participation of the same Advantages.

On these principles, their said High Mightinesses the States-General of the United-Netherlands, have named for Their Plenipotentiaries, from the midst of Their Assembly, Messieurs their Deputies for the foreign Affairs. And the said United-States of America, on their part, have furnished with full Powers, Mr. John Adams, late Commissioner of the United-States of America at the Court of Versailles, heretofore Delegate in Congress from the State of Massachusetts-Bay and Chief-Justice of the said State, who have agreed and concluded, as follows, to wit,

ARTICLE 1.

There shall be a firm, inviolable and universal Peace, and sincere Friendship, between Their High Mightinesses, the Lords the States General of the United Netherlands, and the United States of America; and between the Subjects and

48 Where a treaty is executed in two languages, each the language of the respective contracting parties, both parts of the treaty are originals, and both are intended to convey the same meaning." Aldus beslist door den amer. regter in United States versus Arredondo et al., 6 Peters 738, aangehaald bij Peters t. a. p. VIII. 3.

zeetenen van de voornoemde Parthijen, en tusschen de Landen, Eilanden, Steeden en Plaatsen, geleegen onder de Jurisdictie van de gemelde Vereenigde Nederlanden, en de gemelde Vereenigde Staten van America, en derselver Onderdanen en Ingezeetenen, van allerley Staat, sonder onderscheid van Persoonen en Plaatsen.

ART. 2.

De Onderdanen van de gemelde Staaten Generaal der Vereenigde Nederlanden, zullen in de Havens, Rheeden, Landen, Eilanden, Steeden of plaatsen van de Vereenigde Staten van America, of eenige van dezelve, geen andere of grootere Regten of Impositien, van wat natuur die ook mogen zijn, of hoedanig dezelve ook genoemt mogen werden, betaalen, dan die welke de meest gefavoriseerde Natien zijn, of zullen worden verpligt aldaar te betaalen. En zij zullen genieten alle de Regten, Vrijheeden, Privilegien, Immuniteiten en Exemptien in Handel, Navigatie en Commercie, het zij in het gaan van eene Haven in de gemelde Staten na eene andere, of gaende van eenige van deeze Havens na eenige vreemde Haven van de Wereld, of van eenige vreemde Haven van de Wereld na eenige van deeze Havens, welke de gemelde Natien reeds genieten of zullen genieten.

ARTL. 3.

Insgelijks zullen de Onderdanen en Ingezeetenen van de gemelde Vereenigde Staten van America, in de Havens, Rheeden, Landen, Eilanden, Steeden, of plaatsen van de gemelde Vereenigde Nederlanden, of eenige van dezelve, geen andere, of grootere Regten of Impositien, van wat natuur die ook mogen zijn, of hoedanig dezelve ook genoemt mogen worden, betaalen, dan die, welke de meest gefavoriseerde Natien zijn, of zullen worden verpligt aldaar te betalen. En zij zullen genieten alle de Regten, Vrijheeden, Privilegien, Immuniteiten en Exemptien in Handel, Navigatie en Commercie, het zij in het gaan van eene haven in de gemelde Staaten na eene andere, of gaende na en van dezelve, van en na eenige vreemde Haven van de Wereld, welke de meest gefavoriseerde Natien reeds genieten of zullen genieten. En zullen de Vereenigde Staaten van America, beneevens haare Onderdaanen en Ingezeetenen aan die van Haar Hoog Mogende laten het gerust genot van haare regten, omtrent de Landen, Eilanden en Zeeen in Oost en West Indien, sonder haar daer in eenig belet, of hindernis te doen.

ART. 4.

Er zal eene volle, volkomene en geheele vrijheid van Conscientie worden toegestaan aan de Onderdanen en Ingezeetenen van iedere Parthij, en aan derselver Familien, en zal niemand ter zake van den Godtsdienst, worden gemolesteert, mits hem omtrent Publique Demonstratie onderwerpende aan de Wetten van het Land. Daar en boven zal vrijheid worden gegeven aan de Onderdanen en Ingezeetenen van iedere Parthije, die in des anderen's Territoir overlijden, om begraven te worden in de gewoone Begraafplaetsen, of gevoeglijke en decente plaatsen, daartoe te bepalen, zoo als de geleegenheid zal vereisschen; nogte zullen de doode Lighamen van die geene die begraven zijn, eenigsints werden gemolesteert. En zullen de beide

Inhabitants of the said Parties, and between the Countries, Islands, Cities and Places, situated under the Jurisdiction of the said United-Netherlands and the said United-States of America, their Subjects and Inhabitants, of every degree, without exception of Persons or Places.

ARTICLE 2.

The subjects of the said States-General of the United-Netherlands shall pay in the Ports, Havens, Rhoads, Countries, Islands, Cities or Places, of the United States of America, or any of them, no other nor greater Duties, or Imposts, of whatever nature or denomination they may be, than those which the Nations, the most favoured are or shall be obliged to pay: And they shall enjoy all the Rights, Liberties, Priviledges, Immunities and Exemptions in Trade, Navigation and Commerce, which the said Nations do or shall enjoy, whether, in passing from One Port to another in the said States, or in going from any of those Ports, to any foreign Port of the World, or from any foreign Port of the World, to any of those Ports.

ARTICLE 3.

The Subjects and Inhabitants of the said United States of America, shall pay in the Ports, Havens, Roads, Countries, Islands, Cities or Places, of the said United Netherlands, or any of them, no other nor greater Duties, or Imposts, of what ever nature or denomination they may be, than those which the Nations, the most favoured, are or shall be obliged to pay: And they shall enjoy all the Rights, Liberties, Priviledges, Immunities and Exemptions in Trade, Navigation and Commerce, which the said Nations do or shall enjoy, whether in passing from one Port to another, in the said States, or from any one towards any one of those Ports, from or to any forreign Port of the World. And the United-States of America, with their Subjects and Inhabitants shall leave to those of Their High Mightinesses the peacable enjoyment of their Rights, in the Countries, Islands and Seas, in the East and West-Indies, without any hindrance or molestation.

ARTICLE 4.

There shall be an entire and perfect liberty of Conscience allowed to the Subjects and Inhabitants of each Party and to their Families: And no one shall be molested in regard to his worship, provided he submits, as to the public demonstration of it, to the Laws of the Country. There shall be given more over, liberty, when any Subjects or Inhabitants of either Party shall die in the Territory of the other, to bury them in the usual Burying-Places, or in decent and convenient Grounds, to be appointed for that purpose, as occasion shall require : And the dead Bodies of those who are buried, shall not in any wise be molested. And the Two Contracting Parties shall provide, each one in his Jurisdiction,