solà differt crassitudine; nam, ubi mel nostrum guttatim spargitur, incrassantur hi globuli intensiore media regionis frigore, et cadendo resultant.

CAP. V.

De Tertia Pamphagonia Provinciá.

QUINQUAGESIMO quinto gradu incidimus in Planitiem Leçanicam *, ipsa Pamphagoniæ viscera.

Ubi occurrit nobis, primulùm Cibinium + urbs: quod interluitur Assagionis fluvii aquâ acidulâ. In cujus foro tumulum cernas, ut ego ex literarum vestigiis conjectabam Apicii illius Romani; non elegantem herclè, sed antiquum; cancro marino insculptum . Et sanè fieri potuit, quicquid nobis obtrudat Senecæ fides, quòd celebris hic heluo, postquam majores quàm quos Galliæ suppeditâssent, cancros disquisiturus Africam frustrà petiisset, accepto hujus litoris rumore, huc tandem verterit proram, atque hîc demum crapulâ perierit. Viderint critici,

Prætereo hîc consultò pinguissimos Offuliæ et Lardanæ Campos; elegantissimam urbium Mortadellam, cujus mihi situs impensè placuisset, ni sæpiusculè marinum salem plus æquo saperet; pagum omnium fœtidissimum Formaggium; et, in ipsis Yvroniæ finibus, paludinosissimam Mantecam.

Festino ad regionis totius Metropolin: quæ una, sive structuræ formam, sive mores populi, sive regulas vivendi, leges desideret quis, instar omnium erit cordato lectori,

CAP. VI.

Metropolis Pamphagonia: Morésque Populi.

VILLE hîc, sicubi aliàs, paucissima: ut meritò conjiceret istinc viator, pagos omnes à civitatibus devorari.

Urbes non tam multa, quàm populosæ et ingentes: quarum et mater et domina facilè audit Artocreopolis.

Fama est seculo priore duas fuisse civitates celeberrimas, Artopolin et Creatium: quæ (uti mos est potentioribus et locis et ho minibus; adeò ut ægrè quidem se contineant, instructissimæ totius orbis Academiæ; utraque mea mater, altera etiam et nutrix, sorores germanæ, ab hâc tam ingratâ lite) de principatu diu multùmque

* Atxavn, Græcis Patina est: hæc, ergo, Planities Patellaria.

+ Cibin, urbs est in Tractu Danubiano, nunc sub Turca ditione; nos signifi、 cationem spectavimus, nou situm.

Volaterran. Antropol. 1. xiii.

contendebant. Artopolis vetustatem præ se ferebat: et, sanè, Saturni ævo, parem, imò æmulam habuit nullam. Creatium splendorem jactavit, amœnitatem, et potentiam. Coacto tandem concilio, procerum omnium suffragiis vicit Creatium. Scilicet, illa est hujus ætatis iniquitas, ut quanquam caput ipsi jam olim incanuerit nive senectutis, simplici tamen vetustati nihil censeat tribuendum, præ superbâ ac præcoci novitate. Illa altera, jam prorsùs neglecta, consenuit: ut nunc ne rudera aut vestigia cernas tam magnificæ urbis; neque Verolamium nostri vatis justiùs incuset hominum temporúmque injuriam, dum hæc nova nomen sibi cum honore usurpans, utróque exinde duplicato, Artocreopolis nuncupatur.

*

Urbs, non tam elegans, quàm magna: munita satis fossâ quidem latâ et profundâ, perennis aquæ, quæ et omnes ferè urbis plateas interluit; in quâ mille cernas æqualiter divisa piscium vivaria; cui etiam cygni, anates, mergi, ardeolæ, querquedulæ, et quotquot aqua nutrit alites, supernatant: id quod ab istis prudenter cœpit Augusta Vindelicorum.

Hæc autem fossa Gruessa dicitur. Muros illi ministrat duplices benignior laniena; ex ossibus pecorum, quæ mactantur indies, ita dispositis, ut majora tibicinum loco totam molem sustineant, minora deinde superstruantur; minima, verò, medium in locum coarctentur; omniáque cæmento, ex ovorum albuminibus confecto, compingantur, miro artificio.

Edes nec pulchræ; nec, pro aliarum urbium more, altiùs constructæ: ut non opus sit Augusto alicui τὰ ὕψη τῶν οἰκοδομημάτων xoλúca t, "ædificiorum altitudinem intra septuaginta pedes coercere;" quod Romæ factum legimus: nec Seneca locus sit aut Juvenali, de graduum superstructurâ conqueri. Lavidapara et gradus non curant, non ferunt cives: partim, ob ascendendi tædium; partim, ubi præsertim, quod solent, probè potârint, ob descendendi periculum. Illæ omnes latioribus bestiarum scapulis, te gularum loco, affabrè contectæ.

Urbes ipsorum nullos agnoscunt cives, nisi qui mensam spectant quadantenus. Agricola, fabri, molitores, lanii, in municipiis habitant: qui, tamen, ubi ad certam ventris molem excreverint, promoventur in civitatem; in quam nemo admittitur primitus, præter coquos, pistores, caupones, et gravissimos urbis senatores: qui quidem non, ut alibi, propter prudentiam, aut divitias, aut prolixiorem barbam; sed, propter abdominis mensuram, quotannis ritu solenni eliguntur; et quo quis magis crescit, illò provehitur altiùs: ita, quosdam vidi ab infimæ et obscurissimæ urbeculæ manibus, suo quidem merito, nobiliore adhuc donatos civitate; tandémque in urbium celeberrimâ, senatoriâ dignitate auctos; qui, tamen, ubi vel morbo (quod sæpe fit) vel ætate, statuto macilentiores evaserint, unâ cum carne pristinum honorem amiserunt.

Plateæ, quod in tam incuriosâ urbe mirabar maximè, stratæ mar

*

vers.

Spenser. Ruin. Temp.
§ Sat. 3.

↑ Strabo. Geog, l. v.

Lib. iii. Contro

more: tum, quòd uti conjectabar, paulò laboriosiùs sit, neque prorsùs careat periculo, ob inæqualitatem lapidum pedes altiùs elevare; tum, uti sellæ senatoriæ faciliùs promoveantur: neque, enim, pedibus unquam, aut equis, aut verò lecticis, ponderis causâ, forum petunt, vel publica convivia; sed sellis quibusdam amplissimis, rotularum quatuor gyris, hàc illàc trahi solent; præsertim, hoc modo domum sedilibus suis affixi nutantes spumantésque reducuntur.

Ad quatuor urbis rotundæ portas, totidem, suis vicibus, indies sedent senatores. "Buscadores *" appellant; intrantes et exeuntes quosque sedulò exploraturi: exeuntes, quidem, num fortè jejuni prodire ausint, quod ex ventris distensione facillimè conjiciunt; reque jam comprobatâ, reos duplici cœnâ mulctant: intrantes, verò, quid secum ferant reduces: nec, enim, licet cuiquam, aut non pleno ventre exire, aut redire non plenâ manu.

Singulis mensibus quod ex legis præscripto illis non herclè reluctantibus indicitur, stata agitant convivia, quibus præstò sint oportet omnes urbis senatores, de publicis negotiis finito jam prandio, nec enim licet impranso cuiquam ferre suffragium, deliberaturi. Pythonos-Comet prætorio nomen est. Sedem suam quisque novit; et matulam habet, in arculâ sibi propriâ reconditam. Ubi, postquam se vino calidissimo et acrioribus condimentis paraverint, suo quisque ordine discumbunt. Cupedia delicatiora in primâ mensâ semper apponuntur: stultum, enim, putant optima ferculorum non maximo appetitu devorare. Nec illis licet, quod nobis usitatissimum est, apros, oves, capras, agnos, varias in partes dissectos apponere : sed, quod à veteribus fortè Romanis didicerunt, integra animalià machinis quibusdam patinariis, quales apud Petronium legisse memini, sudantes ministri apportant. Ante sex horas nemo surgit sine piaculo: diu, enim, et paulatim esitant bibúntque; ob eandem planè causam, quâ fretus ille olim famosissimus heluot collum sibi gruinum optâsse fertur. Discedendi, verò, tempus hinc metiuntur: ostium habent in prætorio, satis vel amplissimo jejuni hominis abdomini accommodatum; per cujus angustias intrant adventantes convivæ : illàc tentat quisque, finitis jam epulis, exire si hæret, aliorsum emittitur; quòd si æquè facilè ac pridem jejunus evaserit, moram illi imperat Morum Magister, et introductum denuo quamlibet invitum cogit discumbere, donec exeundo non sit: cujus quidem exemplo Wilfrediam acum §, lepidum examen sanctitatis, Catholicis hodiernis innotuisse putârim.

Hortos ibi habent multorum profectò jugerum: sed invenustos; quíque ultrò cedant Adonidis, Alcinoi, aut verò etiam Langianis. In quibus frustrà es, si expectas areolarum nitelam et ordinem, aut pulcherrima florum pigmenta: consita hîc potiùs cernes omnia ra

Hisp. Inquisitores.

+ Locus in Asia, ubi primo adventûs sui tempore advolant ciconiæ; et eam, quæ ultima advenit, laniant. Plin. lib. x. c. 23. Idem Solinus, alii perperàm Phririonis-Cumen legunt, ex Strabone.

Philoxenus, ut Arist. in Ethicis.

§ Olim nostratibus in "Castro de Bever,"

phanis, allio, bracteolis, muschatísque melonibus, quos hinc petiit lautior Italia; quantum epulum possit centum dare Pythagoreis.

Illic videres frutrice nobili caules,

Et utrumque porrum, sessilésque lactucas,
Pigròque ventri non inutiles betas *.

Sed et Ptochæum hîc publicum est: in quo quotquot hydropem, aut podagram, aut asthmaticam passionem edendo ac bibendo contraxerint, de publico aluntur. Sed qui edentuli jam facti sunt præ senio, vel temerâ et incautâ masticatione, in Sorboniam Insulam relegantur.

Habet quidem, mancipiorum instar, vernas plurimos quisque ditiorum; agris, hortísque colendis, vilioribúsque officiis deputatos: qui, tamen, ubi ad justam magnitudinem pervenerint, donantur libertate.

Si quis è nobilissimis regni proceribus crapulâ interierit, is demum (putà totus è selectissimis dapibus conflatus) servis propinatur deglutiendus, neque fas est tot delicias tam supinos perdere.

Viri ad miraculum crasso corpore, obesóque; neque ille dignus est quem clauso labello salutes, cujus mentum ad medium usque pectus, omentúmque ad ima genua vix dum propendeat. Nec aliter se habent fœminæ: quarum formam Italæ aliquantulum, sed maximè omnium Barbaricæ †, imitatæ sunt: ut ne nubere quidem permittantur virgines, donec, publico examine facto, mammas suas mento parùm demisso contigisse viris constiterit.

Solis ma

Nudi fere omnes incedunt: neque vestis illis curæ. gistratibus, quique nota melioris, togis uti licet, ex illorum pecorum coriis, quæ soli suis ipsorum faucibus vorare uno accubitu potuerunt. Singuli, tamen, cultellum unà cum latissimo cochleari dextro brachio appensum gestant. Ante pectora modò, juxta Virgilianum illud "sola ferunt tonsis mantilia villis;" quibus, ne quid pereat, guttulas decidentes excipiant; oráque abstergeant: illa, verò, usu nimio læviora ne an nigriora fuerint, vix judicarit oculatissimus spectator.

Tardissimo sunt ingenio, et ad omnes scientias ineptissimi: qui, tamen, quot curant artes, callent.

Scholæ tantùm illic aperiuntur popinatoriæ; in quibus omnis juventus edendi, bibendi, scindendíque scientia statim axaλav erudiri solet quibus Archisilenius quidam, exquisitissimus heluo, tunc temporis præficiebatur; prælegítque, grammaticæ loco, fragmina quædam Apiciana ‡ Instar bibliotheca, publicum est cantharorum repositorium; in quo omnes scyphorum ordines gradúsque, per certas classes, disponebantur. Pocula, fercula libri sunt; minora, tyronibus; adultis, majuscula: huic cyathus, triens illi, alteri sextarius; gallina huic, illi anser, tertio agnus, apponitur aut perna.

Neque unquam feriandi datur licentia, donec totum quisque pensum absolverit. Quòd si qui septenni ingluvie parùm profecerint, exulant illico in Famelicas Insulas; neque fas istìc morari diutius : quin et huc relegantur medici, et quisquis diætam cuiquam præscripserit.

Quisquis agrotat, quantumvis refragante Asclepiade, radiculam edit, quod jubet Celsus; et paulum calidæ imbibit, vomitat, et purgatur illico: quodque egeritur hoc modo, res fisci est.

Ferina caro maximis ibi in deliciis; quam, tamen, venatione captare nequeunt: retibus tantùm ac laqueis damas ad se ultrò venientes implicant. Sed et suem animalium omnium et utilissimum reputant et optimum: sive ob quandam morum similitudinem, quam norunt mensæ soli à naturâ comparatam; sive quòd cibo non hercle lautissimo saginata, omnium nutriat impinguétque citissimè. Quis, denique, crederet cum tantâ rerum profusione parcimoniam posse consistere? quam, tamen, (hîc fateor pessimè locatam) in minimis quibúsque frustulis, ossibus, micísque servandis, observavi maximam. Ideo canes non alunt, non felem, non accipitrem, nec quid præterea carnivorum: imò, cùm quis columbam capúmve sibi parari curat, grana jam cruda et in imo ejus ventriculo diu sepulta erui jubet, et reliquis apponi; quod ab illis Veneti hodierni opportunè didicerunt.

Quinimo si quis ad putredinem usque vel tantillum cibi apud se servârit, statim religatur ad palum: excepto quòd ferinam licet reponere, donec lanugine quâdam obducatur; et, quod vix præ nauteâ memorare possum, caseum vulgò tam diu servent, dum totus in vermiculos resolvatur, et tum demum viva animalcula ipsam putidissimi cibi putredinem, paulo sacchari adspersa, nimis avidè vorant delicatissimi epulones; quem sanè pessimum morem demiror Germanos inferiores istinc mutuatos.

Fluminibus abundat regio; quæ incerto motu fluunt refluúntque, pro egestionum infinitâ copiâ: sed semper ineunte Januario, et Februario exeunte, ripas prætergrediuntur, et minantur vicinis pascuis.

CAP. VII.

Bella Pamphagonum.

CUM duplici quidem hoste Pamphagones arovdov TóλEμov gerunt; Insularibus Famelicis sive Hambriis, et Frugioniis. Illi non procul siti ad Occidentem in Æthiopico Oceano, ut suo loco narrabimus: hi remotiores aliquantùm, interpositâ Moroniæ parte maximâ, aliquâ Viraginiæ.

Narrant historiæ Hambrios, inito cum Larciniis fœdere, terram

* Plato Comic. apud Clement. Alexandr. Stromat. 7.